Thomas Tuchel · Chiến thuật gia 'tắc kè hoa'

Triết lý của Thomas Tuchel nằm đâu đó giữa hai hệ thống chiến thuật của hai huấn luyện viên xuất sắc của thập kỷ qua, Jurgen Klopp và Pep Guardiola. Điều thú vị là Thomas Tuchel chưa từng đối mặt với huấn luyện viên nào nhiều như với Klopp (14 trận). Tuchel cũng chưa từng đối đầu với huấn luyện nào mà chưa thể dành được chiến thắng như là với Guardiola (5 trận).

Vì Tuchel kế nhiệm Klopp ở cả Mainz và Dortmund nên mọi người có thể dễ dàng coi ông là học trò của chiến thuật gia người Đức, đó là áp sát và phản công. Tuy vậy, Tuchel cũng còn được truyền cảm hứng không nhỏ từ lối chơi định hướng vị trí (Positional Play) của người đồng nghiệp, Guardiola ở Barcelona và Bayern.

Phương pháp tập luyện

Không ít các huấn luyện viên như Guardiola, Klopp và Sarri lựa chọn cách đưa ra một số tình huống bóng cụ thể và chỉ dẫn hướng giải quyết. Sau đó yêu cầu các cầu thủ tập luyện nhuần nhuyễn theo đúng như ý muốn của mình.

Khác với các chiến lược gia trên, Thomas Tuchel cho rằng làm theo cách đó sẽ hạn chế khả năng giải quyết tình huống, đồng thời giảm khả năng phát triển của cầu thủ.

Vì thế phương pháp của Tuchel là tạo ra những tình huống phức tạp khi tập luyện và cho các cầu thủ sử dụng khả năng chơi bóng của bản thân để xử lý. Bằng cách thử thách cầu thủ trên sân tập, ông tin rằng các cầu thủ của mình sẽ tự tin hơn với các tình huống đa dạng diễn ra trên sân đấu thực tế.

Sơ đồ & Chiến thuật

Nói đến sắp xếp đội hình thi đấu, Thomas Tuchel là một huấn luyện có thiên hướng dùng linh hoạt, đa dạng các sơ đồ cả hàng thủ 4 người lẫn 3 người. Ở cả Dortmund và PSG, Tuchel đều thường xuyên điều chỉnh sơ đồ thi đấu phù hợp với đối thủ khác nhau. Tuy nhiên các nguyên tắc chiến thuật của ông áp dụng không thay đổi bất kể sơ đồ nào được sử dụng.

Khi triển khai bóng, sẽ luôn có 3 cầu thủ ở vị trí xuất phát. Nếu đội hình ra sân là 4-3-3 thì tiền vệ phòng ngự sẽ lui về kết hợp với hai trung vệ để tạo thành hàng thủ 3 người. Hai tiền vệ còn lại sẽ tạo thành cặp đôi tiền vệ ngay phía trên sẵn sàng phối hợp. Hai hậu vệ cánh dâng cao cùng với 3 cầu thủ hàng công tạo nên lợi thế 5 người khi tấn công.

Không giống như Maurizio Sarri luôn muốn phát triển tấn công từ sân nhà, Tuchel cho phép các cầu thủ quyền tự do chuyền bóng dài nếu thấy hàng thủ đối phương mất cảnh giác. Vì thế cách triển khai bóng của các đội bóng Tuchel quản lý sẽ đa dạng hơn, khó nắm bắt hơn rất nhiều.

Phong cách tấn công của Thomas Tuchel rất giống với Pep Guardiola. Tuchel muốn các tiền vệ hay tiền đạo cánh di chuyển rộng buộc hậu vệ cánh đối phương phải bỏ vị trí tạo ra những khoảng trống (half space).

Counter-Pressing và Pressing

Counter-Pressing và Pressing là phần quan trọng trong hệ thống chiến thuật của Thomas Tuchel. Ông muốn các cầu thủ mình phản ứng ngay lập tức khi mất bóng và áp sát đối phương với cường độ cao. Điều này đòi hỏi các cầu thủ tấn công phải hoạt động cực kỳ chăm chỉ khi không có bóng. Hàng phòng ngự dâng cao để giữ cự ly đội hình chắc chắn, hỗ trợ áp sát và hạn chế khoảng trống cho đối phương tận dụng.

Kiểm soát bóng ở giữa sân

Về mặt thống kê, PSG của Tuchel là đội có cách sử dụng bóng gần giống nhất với phương pháp của Guardiola. Tuchel cũng chú trọng đến việc kiểm soát trận đấu qua cách di chuyển hợp lý ở giữa sân và những đường phối hợp triển khai bóng có mục đích rõ ràng. Julian Weigl, Marco Verratti là những tiền vệ kiến thiết đá thấp lý tưởng của Thomas Tuchel ở các đội bóng ông dẫn dắt. Ngoài ra, ông còn biến những cầu thủ không ai ngờ tới như Raphael Guerreiro, một hậu vệ cánh trái và Gonzalo Castro, một tiền vệ lăn xả, trở thành những tiền vệ trung tâm bài bản, có khả năng xây dựng lối chơi.

Hậu vệ cánh tấn công

Tuchel giống Klopp hơn là Guardiola trong việc sử dụng hậu vệ cánh khi tấn công. Trong khi Pep tận dụng hậu vệ cánh như những tiền vệ trung tâm (Inverted Wingback) thì Klopp lại tạo ra một đội hình thành công với hai cỗ máy kiến tạo mang tên Trent Alexander-Arnold và Andy Robertson. Hai hậu vệ cánh này dâng cao tạo thành hàng tấn công 5 người với Mohamed Salah và Sadio Mane di chuyển vào trong.

Tuchel khi còn dẫn dắt Dortmund không thực hiện được điều đó với những hậu vệ cánh hết thời như Marcel Schmelzer và Lukasz Piszczek. Nhưng với PSG, có thể dễ dàng nhận thấy sự quan trọng của việc chồng cánh tấn công từ các hậu vệ biên. Thomas Meunier và Juan Bernat là những cầu thủ thường di chuyển lên vị trí rất cao trên sân để nhận bóng và triển khai tấn công.

Nội dung tổng hợp từ Thomas Tuchel’s tactical profile bởi Nouman và What Chelsea can expect from Thomas Tuchel, the tactical chameleon bởi The Athletic.